-
Etore.
User deleted
Thukididi 
(rreth 460 p.e.s. - 400 p.e.s.), ishte historiani i parė i vėrtetė, nėse merret se Herodoti ėshtė babai i Historisė. Lindi nė Athinė rreth vitit 460 p.e.s. dhe vdiq pas vitit 400 p.e.s.. Nė vitin 424 p.e.s. Thukididi ishte komandant i njė njėsie detare athinase, qė gjendej pranė ishullit Thasos. Si komandat i kėsaj njėsie ai kishte pėr detyrė mbrojtjen e Amfipolit, i cili ra, dhe pėr kėtė shkak ai u dėnua nga athinasit nė mungesė me vdekje. Nga kėtu jetoi nė mėrgim deri nė vitin 404 p.e.s. kur u kthye nė Athinė.
Thukididi ka shkruar Historinė e luftės sė Peloponezit, sė cilės ia ka kushtuar tėrė jetėn. Si njė historian i vėrtetė, ai nuk i pėrshkruan ngjarjet nė bazė tė perėndive e mrekullirave, siē e bėnin paraardhėsit e tij, por nė bazė tė njė kriteri shkencor. Ai thekson thėnie tė personave qė kishin ndikim nė ngjarje. Kjo e bėri atė shembull pėr historianet e mėvonshėm tė antikitetit, tė cilėt e ēmuan lart punėn e tij.
Sokrati
(470399 p.e.s.) ishte njė filozof i lashtė grek. Ndihmesa e tij mė e rėndėsishme nė mendimin evropian ėshtė mėnyra e hulumtimit, e njohur si pėrzgjedhje, qė e zbatoi nė shqyrtimin kritik tė koncepteve themelore morale. Pėr kėtė arsye Sokrati njihet si babai i etikės apo filozofisė morale si dhe filozofisė nė pėrgjithėsi.
Sokrati nuk la pas asnjė shkrim. Burimi kryesor i tė dhėnave mbi Sokratin ėshtė nxėnėsi i tij Platoni, e mė pas Ksenofoni. Dėshmi tjetėr mbi Sokratin gjendet nė komedinė "Retė" tė Aristofanit.
Pėrgjithsisht mendohet se Sokrati nuk shkroi asgjė, pėr shkak tė mendimit tė tij, se filozofia nuk mund tė ēohet pėrpara nga njė shkrim, gjersa ai pėrēon njohuri por jo dituri.
Thėnie tė Sokratit
Duhet tė hahet pėr tė jetuar, jo tė jetohet pėr tė ngrėnė.
Kush do tė lėvizė botėn tė lėvizė mė parė vetveten.
Un e di qė s“di.
Sak isha njė njeri shumė i ndershėm pėr tė jetuar dhe qenė politikan.
Kėshilla ime pėr ty ėshtė tė martohesh; nėse do tė gjesh njė grua tė mirė, do tė jesh i lumtur; nėse nuk do ta gjesh do tė bėhesh njė filozof.
Padija ėshtė zanafilla e tė gjitha tė kėqiave.
Ėshtė mė mirė tė pėsosh padrejtėsi sesa tė ushtrosh.
Kujtohu gjithnjė, se ēdo gjė ėshtė kalimtare (e pėrkohėshme); atėherė nuk do tė jesh tepėr i gėzuar nė lumturi dhe jo shumė i pikėlluar nė fatkeqėsi (vuajtje).
Kush beson, se ėshtė diēka, ka ndaluar, tė bėhet diēka.
Ku s“ka me fjalosje, fillon dhuna.
Nuk ėshtė marre (kori), tė mos dish asgjė, por, tė mos duash tė mėsosh kurrgjė.
Jo sepse ėshtė e vėshtirė, nuk guxojmė, por sepse nuk guxojmė, ėshtė e vėshtirė.
Unė nuk mund ta mėsoj askėnd pėr asgjė ; Unė vetėm mund t'i bėj tė mendojnė.
Isokrati
( rreth 436 p.e.s. - 338 p.e.s. ), lindi nė Athinė nė vitin 436 p.e.s dhe vdiq po kėtu nė moshen 100 vjeēare (338 p.e.s.). Ishte orator i njohur dhe mėsues i retorikės. Nė Kio e mė von edhe nė Athinė hapi shkollėn e oratorisė dhe e ngriti zhvillimin e artit tė fjalės. Nė shkollėn e Isokratit morren mėsime historianė, poetė e burra shteti tė mėvonshėm. Kishe mardhėnje tė mira mė shumė prijės dhe mbretė tė kohės sė tij.
Ėndrra e tij ishte tė gjente njė mbret i cili do tė bashkonte prirsit grekė nė luftė kundėr persėve.
Nga ky autorė janė ruajtur, pjesėrisht jo nė origjinal ; 21 ligjėrata dhe 9 letra. Ligjėratat e tij janė tė pėrpunuara artistikishtė, mirpo gjatėsia e tyre tė lodhė.
Isokrati nė ligjėratat e tij pėrmendė Ilirin, ku mė interesante ėshtė ligjėrata pėr Filipin e II tė Maqedonisė nė tė cilen bėhet fjalė pėr pushtimet e tij nė pjesėn Jugore tė Ilirisė..