-
Etore.
User deleted
Personalitete nga Greqia e lashte
Herodoti
lindi nė Halikarnas rreth vitit 484 - 425 p.e.s.), ishte autor i veprave antike tė filozofisė qė mė vonė nga shumė shkencėtarė merren si pikėnisje e punės sė tyre.
Pėrndryshe Herodoti me udhėtimin e tij (tė filluar rreth viteve 455-452 p.e.s.) nėpėr Evropė, Azi dhe Afrikė merret edhe si babai i historisė. Nė udhėtimin e tij, ai vizitoi edhe krahina tė ndryshme tė gadishullit ballkanik si Ilirinė, Trakinė e Maqedoninė.
Gjatė qėndrimit tė tij nė Athinė ai afrohet me rrethin e Periliut dhe si duket vendosi tė shkruajė veprėn e tij Historia e Herodotit nė nėntė libra.
Herodoti ėshtė i pari qė krijoi njė vepėr tė pėrgjithshme historike, tė mbėshtetur mbi njė kritikė historike, edhe pse kjo ishte njė kritikė sipėrfaqėsore. Shumė tė dhėna nė veprat e tij janė vėrtetuar edhe me tė dhėna arkeologjike.
Hesiodi
jetoi nė VIII - VII p.e.s.), ishte i autor veprave antike tė filozofisė qė mė vonė nga shumė shkencėtarė merren si pikėnisje e punės sė tyre, poet i Greqisė antike, jetoi nė shekullin e VIII-VII p.e.s. Lindi nė Beoi, nė njė familje fshatare dhe vetė ai u muar me bujqėsi. Hesiodi shkroi dy poema nė heksametėr: "Theogonia" (Krijimi i perėndive) dhe "Erga kai hemerai" (Punė dhe ditė).
Poemat e Hesiodit japin tė dhėna tė rėndėsishme mbi teknikėn e ekonomisė fshatare nė Greqin antike.
Homeri
ishte poet epik legjendar i Greqisė antike. Pėr qėnjen dhe veprimtarinė e tij letrare, kritikėt modernė kanė mendime tė ndryshme dhe kanė tė bėjnė me dy poema te mrekullueshme tė nivelit botėror: Iliada dhe Odisea.
Ėshtė vėrtetuar arkeologjikisht se poemat e tij pėrkundėr fantazisė poetike, pasqyrojnė ngjarje tė vėrteta historike qė kanė ndodhur shumė mė para se tė krijoheshin poemat. Kėto ngjarje kanė ndodhur nė shekulljt XIII - XII p.e.s. Tė dhėnat qė rrjedhin nga poemat e Homerit kanė shėrbyer dhe shėrbejnė si burime historike pėr njohjen e historisė sė Greqisė antike. Gjithashtu vlen per tu theksuar se mbi figurėn e Homerit janė hedhur shumė hije dyshimi te cilat vėnė nė dyshim vetė ekzistencén e tij. Por ajo qe bie mė shumė nė sy ėshtė diferenca artistike ndėrmjet dy veprave. Pėrderisa Iliada ėshtė shkruar né njé stil epik, Odisea paraqitet me stil lirik. Madje nga studjues tė shumtė ėshtė hedhur ideja se ndoshta kėto dy vepra nuk janė shkruar nga i njėjti autor.
Edited by Etore - 12/2/2010, 14:37.