-
Etore.
User deleted
Parthinėt ishin njė fis ilir, banorė tė trevės midis Bregut tė Matės dhe lumit Aps (Semanit). Nė perėndim kufizoheshin me toka e Dyrrahut, nė Lindje me dasaretėt tek malet Polis-Kamje. Pėrmenden qė mė 229 p.e.s. nė kėtė trevė, duke zėvendėsuar emrin e taulantėve, si njė bashkėsi, nė kuadrin e shtetit ilir. Mė 229-205 p.e.r. kalojnė nė varėsinė e Romės, tė shtetit ilir tė Skerdilaidit dhe Maqedonisė.
Mė 205 p.e.s. ngritėn krye kundėr sundimit maqedon dhe u rikthyen nė shtetin ilir, deri mė 172 p.e.s., kur i pushtoi pėrfundimisht Roma. Mė 48 p.e.s. dhe 39 p.e.s. ngritėn krye kundėr sundimit romak, por u shtypėn egėrsisht. Njė parthin Asin Epikadi, organizoi njė komplot pėr rrėzimin e Oktavian Augustit nė Romė. Hyjnia kryesore ishte Zeusi Parthin (Jupiter Parthinus).
Qytetet mė tė pėrmendura ishin Partha e Brysaka. Ndėr qendrat qytetare tė parthinėve duhet tė kenė qenė ato ku janė rrėnojat e sotme tė nė Zgėrdhesh, Dorėz, Pėrsqep, Belsh, Berat e Babunjė
Japodėt, ishin fise ilire qė banontene nė krahinat veriore tė Ilirisė, nė shpinė tė liburnėve. Nė shek. IV p.e.r. u pėrzien me keltėt, Straboni i quan fis ilir kelt. Pėr njė kohė tė gjatė nė shek. II-I p.e.r. japodėt kundėrshtuan me armė nė dorė pushtuesit romak. Nė sulmin e romakėve kundėr japodėve dhe ilirėve tė tjerė tė Veriut mė 35 tė e.r. ka mbetur si shembull i madh lufta pėr mbrojtjen e Metulit, qytetit kryesorė tė tyre. Romakėt mundėn ta pushtonin qytetin vetėm kur u shkatėrrua i tėri dhe vranė nė luftė tė gjith mbrojtėsit e tij. Gratė metulase me fėmijėt e tyre, pėr tė mos rėnė nė duart e pushtuesve, u hodhėn nė zjarrin qė diqte qytetin.
Paionėt ishin njė grup fisesh ilire qė banonin nė luginėn e sipėrme tė Aksiosit (Vardari) dhe degėve tė tij, duke u shtrirė nė Lindje deri te lugina e Srymonit (Struma) nė kufi me fise trake nė Perėndim nė kufi me dardanėt, penestėt dhe dasaretėt e Ilirisė. Pėrmenden pėr tė parėn herė nga Homeri si aleatė tė trojanėve kundėr akejve. Nė fillim tė shek. V p.e.r. u pushtuan nga persėt dhe dy fise tė tyre me urdhėr tė Darit u shėrngulėn nė Azi. Nė gjysmėn e parė tė shek. IV paionėt kishin krijuar mbretėrinė e tyre , njė ndėr sundimtarėt e tė cilit ishte Agisi. Qė nga kjo periudhė historia e paionėve ėshtė e lidhur me pėrpjekjet e vazhdueshme tė shtetit maqedon pėr t'i nėnshtruar. Kjo u arrit gjatė sundimit tė Filipit II dhe sidomos tė Aleksandrit tė Madh. Megjithatė duke njohur qeverisjen e Maqedonisė, paionėt vazhdonin tė sundoheshin formalisht nga mbretėria e tyre. Vetėm pas nėnshtrimit tė plotė nga ana e Lismakut nuk bėhet mė fjalė pėr mbretėr paionė. Paspushtimit romak Paionia u nda midis krahinave II dhe III, nga tė katėr provincat autonome tė Maqedonisė tė krijuar nga pushtuesit. Me riorganizimin administartiv tė perandorisė e nė kohėn e Dioklecianit, Paionia sė bashku me Pelagoninė formonin njė krahinė tė veēantė tė quajtur Maqedonia II ose Salutaris.
Demosteni thoshte pėr ta se "nuk janė mėsuar tė binden".
Eordejtė ishin fise ilire, banorė tė krahinės Eordea, nė rrjedhėn e sipėrme tė Devolloit dhe nė trevėn e liqenit tė Kosturit. Pėrmenden shpesh nė kohėn e luftėrave romako-maqedone. Mė 199 p.e.r. trojet e tyre u shkatruan nga ushtria e konsullit romak Sulpici dhe mė 171 p.e.r. u pėrshkuan nga ushtria maqedone e Perseut. Pas pushtimit romak, Eordea u pėrfshi nė krahinėn IV maqedone. Nėpėr tė kalon rruga Egnatia (Via Egnatia). Qytetet kryesore ishin: Eordea Kele.
Japygėt janė fis ilir, i shpėrngulur rreth fillimit tė mijėvejeēarit tė fundit tė p.e.r. nė italinė e Jugut. U vendosėn nė fillim nė Gadishullin e Garganos, pastaj nė Pulia (Kalabria antike) dhe u ngulėn pėrfundimisht nė jug tė saj, nė hyrjen e ngushticės sė Otrantos. Autorėt antik emrin e japygėve e kanė pėrdorur si emėrtim pėrmbledhės pėr njė varg popullsish: mesapėt, salentinėt, kalabrėt, pericezėt dhe daunėt, qė banonin nė Pulia. Shpesh emri i japygėve ėshtė ngatėrruar me mesapėt qė u vendosėn nė kėtė krahinė mė vonė se japygėt, por shpejt morėn epėrsi mbi ta.
Labeatėt ishin fise ilire qė banonte rreth liqenit tė Shkodrės. Pėrmenden pėr herė tė parė nga Livi gjatė luftės sė III iliro-romake. Bėnin pjesė nė mbretėrinė ilire tė Gentit. Qytetet tė tyre ishin Shkodra, qė ishte edhe kryeqendra e mbretėrisė Ilire, dhe Meteoni (Meduni i sotėm nė Mal tė Zi). Labeatėt prenė monedha nė emėr tė bashkėsisė fisnore, sipas tipit tė monedhave tė mbretit Gent dhe me sa duket me autorizimin e tij..