-
Etore.
User deleted
Dymbėdhjetė Olympians nga Monsiau, rreth shekullit tė 18-tė.
Sipas mitologjisė klasike-kohės, pas pėrmbysjes sė Titans, tė panteonin e re e perėndive dhe perėndesha u konfirmua. Ndėr perėnditė kryesore greke ishin Olympians, qė banojnė nė majė tė malit Olimp nėn syrin e Zeusit. (Kufizimi i numrit tė tyre pėr dymbėdhjetė duket tė ketė qenė njė ide relativisht moderne.) Pėrveē Olympians, grekėt adhuruan perėndi tė ndryshme tė fshat, cjapi-Pan zot, Nymphs (shpirtrat e lumenjve), Naiads (i cili ndal nė burimet), Dryads (tė cilėt ishin shpirtrat e pemėve), Nereids (qė banonin nė det), zotat e lumit, Satyrs, dhe tė tjerėt. Pėrveē kėsaj, ka qenė fuqitė e errėta tė botės sė krimit, tė tilla si Erinyes (ose Furies), tha pėr tė ndjekur ata fajtor pėr krime kundėr gjakut tė afėrmit. Nė mėnyrė pėr tė nderuar perėnditė e lashtė greke, poetėt kompozoi himneve Homeric (njė grup prej tridhjetė e tre kėngė). Gregory Nagy i pėrket "e madhe himneve Homeric si preludes thjeshtė (krahasuar me Theogony), secila prej tė cilave invokes njė zot".
Nė shumėllojshmėrinė e gjerė tė mitet dhe legjendat qė pėrbėhet nga mitologji greke, perėndive qė ishin amtare tė popujve greke janė pėrshkruar si ka trupa fizik, por nė thelb ideale. Sipas Valter Burkert, karakteristika kryesore e anthropomorphism greke ėshtė se "zotat grek janė persona jo, abstraksionet, ideve ose koncepteve." [33] Pavarėsisht nga forma nė themel tė tyre, zotat e lashtė greke kanė aftėsi shumė fantastik, mė e rėndėsishme ėshtė se perėnditė nuk janė tė prekur nga sėmundja, dhe mund tė plagosur vetėm nė rrethana tepėr tė jashtėzakonshme. Grekėt konsiderohen pavdekėsi si karakteristikė dalluese e perėndive tė tyre, ky pavdekėsi, si edhe pavenitur rinisė, ishte siguruar nga pėrdorimi i vazhdueshėm e nektar dhe ambrosia, me tė cilin gjaku hyjnor ėshtė pėrtėrirė nė venat e tyre.
Zeus
Secili zot zbret nga gjenealogjia e tij ose tė saj, ndjek interesat e ndryshme, ka njė fushė tė caktuar tė ekspertizės, dhe udhėhiqet nga njė personalitet unik, megjithatė, kėto pėrshkrime tė lindin nga njė shumėllojshmėri e variante arkaike lokale, tė cilat nuk janė dakord gjithmonė me njėri-tjetrin . Kur kėta zota janė tė thirren nė poezi, lutje, ose kulti, ata janė tė referuara nga njė kombinim tė emrit tė tyre dhe epitete, qė tė identifikojnė ata nga kėto dallime nga manifestime tė tjera tė vetes sė tyre (p.sh. Apollonit Musagetes ėshtė "Apollo, [si] udhėheqės i Muses "). Nga ana tjetėr epitet mund tė identifikojnė njė aspekt tė veēantė dhe tė lokalizuara tė zot, nganjėherė mendohet tė jetė tashmė e lashtė gjatė epoka klasike tė Greqisė.
Shumica janė perėndi qė lidhen me aspekte tė veēanta tė jetės. Pėr shembull, Afėrditė ishte perėndeshė e dashurisė dhe bukurisė, Ares ishte zot i luftės, ferr zoti i tė vdekurve, dhe Athena perėndeshė e urtėsinė dhe guximin. Disa zotat, tė tilla si Apollo dhe Dionysus, zbuloi personalitete kompleks dhe pėrzierjet e funksioneve, ndėrsa tė tjerėt, tė tilla si Hestia (fjalė pėr fjalė "vatėr") dhe Helios (fjalė pėr fjalė "diell"), ishin pak mė shumė se personifications. Tempujt mė mbresėlėnėse priren tė jenė tė pėrkushtuar pėr njė numėr tė kufizuar tė perėndive, tė cilėt ishin nė qendėr tė mėdha kulte pan-Helenike. Kjo ishte, megjithatė, tė pėrbashkėt pėr tė rajoneve individuale dhe fshatrave pėr pėrkushtimin e kulteve tė perėndive tė tyre tė vogla. Shumė qytete tė nderuar edhe mė tė mirė zotat e njohur me ritet e pazakontė lokale dhe mitet e ēuditshme lidhur me ata qė ishin tė panjohur tjetėrkund. Gjatė moshės heroike, kultin e heronjve (ose demi-zotat) qė plotėsohet nga zotat. Mosha e perėndive dhe njerėzve
Martesa e Peleus dhe Thetis, nga Hans Rottenhammer
Tejkalimin moshė kur zotat jetonin vetėm dhe mosha kur ndėrhyrje hyjnore nė ēėshtjet njerėzore ėshtė e kufizuar ishte njė moshė nė tranzicion nė tė cilat zotave dhe njerėzve lėvizur sė bashku. Kėto ishin ditėt e para tė botės, kur grupet e pėrzier mė lirisht se ata nuk mė vonė. Shumica nga kėto tregime u tha mė vonė nga Ovid's Metamorphoses dhe ata shpesh janė tė ndarė nė dy grupe tematike: tregime tė dashurisė dhe tregime tė ndėshkimit.
Mit tė dashurisė shpesh pėrfshijnė incesti, ose joshje ose pėrdhunimin e njė gruaje nga njė zot i vdekshėm mashkull, duke rezultuar nė pasardhėsit heroike. Historitė pėrgjithėsisht sugjerojnė se marrėdhėniet nė mes tė zotave dhe njerėzve qė kanė diēka pėr tė shmangur, edhe marrėdhėniet e miratoni rrallė kanė mbaresa tė lumtur. Nė disa raste, njė mates femėr hyjni me njė njeri i vdekshėm, si nė Himni Homeric tė Afėrditė, ku perėndeshė qėndron me Anchises pėr tė prodhuar Enea.
Dionysus
Lloji i dytė (tregime e dėnimit) pėrfshin pėrvetėsimin apo shpikje e disa Objekti i rėndėsishėm kulturor, si kur vjedh Prometeu zjarrin nga perendite, kur Tantall vjedh nektar dhe ambrosia nga tabela Zeus 'dhe jep subjekteve-zbulimin e tij tė atyre fshehtat e perėndive, kur Prometeu apo Lycaon trillon sakrificė, kur mėson Demeter bujqėsi dhe Mysteries tė Triptolemus, ose kur Marsyas trillon the aulos dhe hyn nė njė garė muzikore me Apollonit. Ian Morris konsideron aventurat Prometeu "si" njė vend nė mes tė historisė sė perėndive dhe qė i njeriut ". Njė fragment anonime papirus, datė nė shekullin e tretė, pėrshkruan gjallėrisht dėnim Dionysus 'e mbretit tė Trakės, Lycurgus, tė cilit njohja e zot i ri erdhi shumė vonė, duke rezultuar nė dėnime tė tmerrshme qė shtrihet nė Afterlife. Historia e ardhjes sė Dionysus pėr tė ngritur kultin e tij nė Thrakė ishte edhe objekt i njė trilogji Aeschylean. Nė njė tjetėr tragjedi , Bacchae The Euripidi ", mbreti i Thives, Pentheus, dėnohet nga Dionysus, sepse ai disrespected perėndia dhe spiunuar mbi Maenads tij, adhuruesit femėr e zot.
Demeter dhe Metanira
Nė njė histori tjetėr, nė bazė tė njė folktale vjetėr motiv, [43] dhe duke i bėrė jehonė njė temė tė ngjashme, Demeter ishte nė kėrkim pėr vajzėn e saj, Persephone, duke marrė formėn e njė grua e vjetėr tė quajtur Doso, dhe ka marrė njė mikpritės i mirėpritur nga Celeus, tė Mbreti i Eleusis nė Atikė. Si dhuratė pėr Celeus, pėr shkak tė mikpritjen e tij, Demeter planifikuar pėr tė bėrė djali i tij Demophon njė zot, por ajo nuk ishte nė gjendje pėr tė pėrfunduar rituale, sepse nėna e tij dolėn nė Metanira dhe pashė djalin e saj nė zjarr dhe screamed nė trembje, i cili i zemėruar Demeter , i cili ankohej se njeriu i pamend nuk e kuptojnė konceptin dhe rituale. Mosha Heroic
Mosha nė tė cilat heronjtė jetuar njihet si mosha heroike. Tė epik dhe poezi gjenealogjik krijuar cikle tė grumbulluara rreth histori heronjtė apo ngjarje tė veēantė dhe krijoi marrėdhėnie familjare mes heronjtė e tregimeve tė ndryshme, duke rregulluar ato tregimet nė rend. Sipas Ken Dowden, "ka edhe njė efekt sagė: ne mund tė ndiqni fatit tė disa familjeve nė brezat e njėpasnjėshme."
Pas rritjes sė kultit hero, zotave dhe heronjve tė pėrbėjė fushėn lidhur me rituale fetare dhe sė bashku janė tė gėzojė askush nė betimet dhe lutjet tė cilat janė drejtuar atyre. [19] Nė kontrast me moshėn e perėndive, gjatė moshės heroike regjistri i heronjve asnjėherė nuk ėshtė dhėnė formė tė caktuar dhe pėrfundimtar; zotat e madhe nuk janė mė tė lindur, por heronj tė reja mund gjithmonė tė ngrihen lart nga ushtria e tė vdekurve. Njė tjetėr ndryshim i rėndėsishėm midis kultit heroi dhe kultin e perėndive ėshtė se heroi bėhet qendėr e identitetit tė grupit lokal.
Ngjarjet monumentale e Herakliut janė konsideruar si gdhirė e moshės sė heronjve. Pėr Heroic Age janė tė pėrshkruhet edhe tri ngjarje tė mėdha ushtarake: ekspeditė Argonautic, Lufta Theban dhe Luftės sė Trojės. Heracles dhe Heracleidae Mė tepėr: Heracles dhe Heracleidae
Heracles dhe Heracleidae
Disa studiues besojnė qė pas mitologji e komplikuar Heracles 'ka ndoshta ishte njė njeri i vėrtetė, ndoshta njė kryetar-vasal tė mbretėrisė sė Argos. Disa studiues sugjerojnė se historia e Herakliut ėshtė njė alegori pėr miratimin nė vit diell nėpėrmjet dymbėdhjetė yje e zodiakut. Tė tjerė tregojnė pėr mitet mė parė nga kulturat e tjera, duke treguar historinė e Herakliut si njė adaptim lokal i miteve heroit vendosur tashmė edhe . Tradicionalisht, Herakliut ishte bir i Zeusit dhe Alcmene, mbesa e Perseu.
Shfrytėzon fantastike e tij vetmuar, me popullin e tyre shumė tema pėrrallė, me kusht qė materiale shumė pėr legjendė popullore. Ai ėshtė portretizuar si njė sacrificier, pėrmendet si njė themelues i altarė dhe e imagjinuar si njė hamės i etur vetė, ai ėshtė nė kėtė rol qė ai tė dilte nė komedi, ndėrsa fundi i tij tragjik dhėnė shumė material pėr tragjedinė - Heracles konsiderohet nga Thalia Papadopoulou si "njė lojė tė njė rėndėsie tė madhe nė shqyrtimin e drama tė tjera Euripidean." Nė artit dhe Heracles literaturė u pėrfaqėsua si njė njeri jashtėzakonisht i fortė e lartėsisė sė moderuar, arma e tij karakteristike ishte hark, por shpesh edhe klubit. Vase piktura tregojnė popullariteti i pashembullt e Herakliut, lufta e tij me e luanit janė paraqitur qindra herė.
Hera the Heracles foshnja gjiri, i rrethuar nga Athena (nga i parė) dhe Afėrditė nė tė majtė dhe tė djathtė, Iris, tė dėrguarit tė Hera, i cili kryen personeli me krahė (caduceus), hollėsi nga njė tė kuq Apulian-figurė lekythos mbledhje, c. 360-350 pes - presepio
Heracles gjithashtu hyri etrusk dhe mitologjisė romake dhe kult, dhe thirrje "mehercule" u bė si tė njohura pėr Romakėve si "Herakleis" ishte e grekėve. Nė Itali ai u adhuruan si perėndi nga tregtarėt dhe tregtarėt, edhe pse tė tjerėt edhe lut atė pėr dhuratat e tij karakteristike e fat tė mirė apo shpėtimi nga rreziku.
Heracles mbushur prestigj tė lartė sociale nėpėrmjet emėrimit tė tij si paraardhės zyrtare tė mbretėrve Dorian. Kjo ndoshta ka shėrbyer si njė adoptim pėr migrimin Dorian nė Peloponezit. Hyllus, heroi eponymous e njė phyle Dorian, u bė i biri i Herakliut dhe njė nga Heracleidae ose Heraclids (pasardhėsit e shumta tė Herakliut, veēanėrisht pasardhėsit e Hyllus - Heracleidae tė tjera tė pėrfshira Macaria, Lamos, Manto, Bianor, Tlepolemus, dhe Telephus ). Kėto Heraclids pushtuar mbretėritė e Peloponezit Mycenae, Spartes dhe Argos, duke pretenduar se, sipas legjendės, tė drejtėn pėr tė sunduar ato nėpėrmjet paraardhėsi i tyre. Rritja e tyre tė dominimit ėshtė quajtur shpesh "pushtimit Dorian". The Lydian dhe mė vonė mbretėrve maqedonas, si sunduesit tė rangut tė njėjtė, gjithashtu u bė Heracleidae.
Anėtarė tė tjerė tė kėtij brezi mė tė hershme tė heronjve, tė tilla si Perseu, Deucalion, Theseus dhe Bellerophon, kanė shumė tipare tė pėrbashkėta me Heracles. Ashtu si ai, shfrytėzon e tyre janė tė vetmuar, fantastike dhe kufirit mė pėrrallė, si ato mbysin monsters si dhe Chimera kandil deti. Adventures Bellerophon janė llojet e zakonshme, tė ngjashme me aventurat e Herakliut dhe Theseus. Dėrgimi i njė hero pėr vdekjen e tij supozohet ėshtė gjithashtu njė temė e shpeshtė nė fillim kėtė traditė heroike, pėrdoret nė rastet e Perseu dhe Bellerophon. Argonauts Pėr mė shumė detaje mbi kėtė temė, shih Argonauts.
I vetmi mbijetuar epike helene, tė Argonautica e Apollonius tė Rodosit (poet epik, dijetar, dhe drejtor i Bibliotekės sė Aleksandrisė) tregon Miti i udhetimin e Jason dhe Argonauts tė rifitoj the Fleece Artė nga vendi mitik i Colchis. Nė Argonautica, Jason ėshtė impelled mbi kėrkesėn e tij nga Pelias mbreti, i cili merr njė profeci qė njė njeri me nje sandale do tė jetė ndėshkim i drejtė e tij. Jason humb njė sandale nė njė lumė, arrin nė gjykatėn e Pelias, dhe epike ėshtė vendosur nė lėvizje. Pothuajse ēdo anėtar i brezit tė ardhshėm tė heronjve, si edhe Herakliut, shkoi me Jason nė anije Argo tė shitet the Fleece Artė. Kjo gjithashtu pėrfshinte Theseus brez, i cili shkoi nė Kretė pėr tė vrarė tė Minotaur, Atalanta, heroina femra dhe Meleager, i cili dikur kishte njė epike e ciklit tė tij tė rivale tė Iliada dhe Odisea. Pindar, Apollodori Apollonius dhe tė pėrpiqet pėr t'i dhėnė lista e plotė e Argonauts.
Edhe pse Apollonius shkroi poemėn e tij nė shekullin e 3 pes, kompozimi i tregimit tė Argonauts ėshtė mė herėt se Odisea, i cili tregon familjaritet me shfrytėzon tė Jason (e pėrhumbur i Odiseut mund tė ketė qenė themeluar pjesėrisht nė tė). Nė kohet e lashta e ekspeditės ishte konsideruar si njė fakt historik, njė incident nė hapjen e Detit tė Zi nė tregtinė dhe kolonizimi grek. Ai ishte gjithashtu shumė popullor, duke formuar njė cikėl nė tė cilėn njė numėr i legjendave lokale u bė e bashkangjitur. Historia e Medea, nė veēanti, tė kapur imagjinatėn e poetėve tragjike.
Cadmus
Nė mes tė Argo dhe Luftės Trojan, nuk ishte njė brez i njohur kryesisht pėr krimet e saj tė tmerrshme. Kjo pėrfshin veprimet e Atreus dhe Thyestes nė Argos. Pas miti i shtėpisė sė Atreus (njė prej dy dinastive kryesor heroik me shtėpinė e Labdacus) qėndron problemi i shpėrndarjen e pushtetit dhe tė mėnyra e pranimit tė sovranitetit. The binjakėt Atreus dhe Thyestes me pasardhėsit e tyre ka luajtur rolin kryesor nė tragjedinė e shpėrndarjen e pushtetit nė Mycenae.
Cikli Theban merret me ngjarjet qė lidhen veēanėrisht me Cadmus, themeluesi i qytetit, dhe mė vonė me veprimet e Laius dhe Edipi nė Thives, njė seri tregimesh qė tė ēojė nė grabitje pėrfundimtar tė atij qyteti nė duart e shtatė kundėr Thives dhe Epigoni
Edited by Etore - 12/2/2010, 07:57.