-
Etore.
User deleted
Poeti romak Virgil, kėtu pėrshkruhen nė dorėshkrimin shekullin e pestė, Romanus Vergilius, ruhet detajet e mitologjisė greke nė shumė nga shkrimet e tij
Herodoti dhe historianė Diodorus Siculus, dhe Gjeografet Pausanias dhe Straboni, i cili udhėtoi nė mbarė botėn greke dhe vuri nė dukje se tregimet kanė dėgjuar, i furnizuar mitet dhe legjendat e shumta lokale, shpesh pak i njohur, duke i dhėnė versionet alternative. Herodoti nė veēanti, kontrolluan tė ndryshme traditat e paraqitur atė dhe gjeti rrėnjėt historike ose mitologjike nė konfrontim ndėrmjet Greqisė dhe tė Lindjes. Herodoti u pėrpoq tė pajtojė origjinėn dhe pėrzierja e koncepteve tė ndryshme kulturore.
Poezinė e moshave helene dhe romake, edhe pse i pėrbėrė si njė ushtrim letrar se sa cultic, megjithatė pėrmban detaje tė rėndėsishme qė do tė ndryshe tė humbur. Kjo kategori pėrfshin veprat e: Poetėve romak Ovid, Statius, Valeri Flaccus, Seneca, dhe Virxhil me koment Servius sė. Poetėve greke tė periudhės sė antikitetit tė vonė: Nonnus, Antoninus Liberalis, dhe Quintus Smyrnaeus. Poetėve greke e periudhės Helenistike: Apollonius e Rodos, Callimachus, Pseudo-Eratosthenes, dhe Parthenius. Romaneve lashtė tė grekėve dhe Romakėve si Apuleius, Petronius, Lollianus, dhe Heliodorus.
Achilles vrasjen e njė tė burgosuri trojan para Charon nė njė tė kuqe-hi figura etrusk-krater, e bėri nga fundi i shekullit tė katėrt fillim tė shekullit tė tretė pes
The Fabulae dhe Astronomica shkrimtari romak i vetėquajtur si Pseudo-Hyginus janė dy tė rėndėsishme, jo compendiums poetik tė mit. The imagjinon e Philostratus e madhja dhe mė tė rinj dhe Pėrshkrimet e Callistratus, janė dy burime tė tjera tė dobishme qė ishin hartuar mbi pėr tema.
Sė fundi, Arnobius dhe njė numėr i shkrimtarėve bizantine greke japin detaje tė rėndėsishme tė legjendė, njė pjesė e saj qė rrjedhin nga vepra humbur greke. Kėto preservers e mitit tė pėrfshijė njė leksik tė Hesychius, tė Suda, dhe traktatet e Tzetzes Gjoni dhe Eustathius. Pikėpamja e krishterė moralizing i mitit grek ėshtė encapsulated nė thėnien, ἐν παντὶ μύθῳ καὶ τὸ Δαιδάλου μύσος / en panti muthōi kai tė musos Daidalou ( "Nė ēdo mit ka edhe prishje e Daidalos"). Nė kėtė mėnyrė, tė Sudas enciklopedik raportuar rolin e Daedalus nė pėrmbushjen e epshit "anormal" i Pasiphaė pėr demin e Poseidonit: "Qė nga origjina dhe fajin pėr kėto kėqijat u atribuohet Daidalos dhe ai ishte loathed pėr ata, ai u bė subjekt i fjalė e urtė." Burimet arkeologjike
Zbulimi i qytetėrimit miken nga arkeologu amator gjerman, Heinrich Schliemann, nė shekullin e nėntėmbėdhjetė, dhe zbulimi i qytetėrimit Minoan nė Kretė nga arkeologu britanik, Sir Arthur Evans, nė shekullin e njėzetė, ka ndihmuar pėr tė shpjeguar shumė pyetje ekzistuese pėr Homerit epics dhe siguruar prova arkeologjike pėr shumė detaje nė lidhje me perėnditė mitologjike dhe heronj. Pėr fat tė keq, provat rreth miti dhe rituali nė miken dhe faqet Minoan ėshtė krejtėsisht monumentale, si shkrimin Linear B (njė formė e lashtė greke gjenden nė tė dyja Kretė dhe Greqi) ėshtė pėrdorur kryesisht pėr inventarėt rekord, edhe pse emrat e perėndive dhe heronjve doubtfully janė bėrė tė ditura.
Harton gjeometrik nė qeramikė tė shekullit tė tetė para Krishtit e pėrshkruajnė skena nga cikli Trojan, si dhe aventura e Herakliut. Kėto pėrfaqėsime vizuale e miteve janė tė rėndėsishme pėr dy arsye. Pėr njė, mitet greke janė tė dėshmohet shumė mė herėt se sa vazo nė burime letrare: e dymbėdhjetė labors e Herakliut, pėr shembull, vetėm aventurė Cerberus ndodh nė njė tekst letrar bashkėkohor. Pėrveē kėsaj, burimet vizuale nganjėherė paraqesin mitet ose sajuar skena qė nuk janė tė vėrtetuara nė ēdo burim ekzistues letrare. Nė disa raste, pėrfaqėsia e parė e njohur i njė miti nė artin gjeometrike e parė daton nė pėrfaqėsimin e saj mė i njohur poezi vonė arkaik, nga disa shekuj. Nė Arkaike (c. 750-c. 500 pes), klasike (c. 480 -323 BC), dhe Helenistike (323-146 pes) periudha, Homeric dhe skena tė ndryshme mitologjike tė tjera shfaqet, plotėsimin e provave ekzistuese letrare. Anketa e historisė mitik Lashtė grek Fe
Doktrinat kryesore Politeizmit · mitologji · kryelartėsi Orthopraxy · reciprocitetit · Virtutit Praktikat
Amphidromia · Iatromantis Pharmakos · Temples Kushtimor ofertat · Kafshėve sakrificė Hyjnive Dymbėdhjetė Olympians: Ares · Afėrditė · Apollo Athena · Artemis · ferr · Hera · Hermes · Hephaestus · Demeter · Poseidoni · Zeus --- Hyjnive fillestar: Aether · Chaos · Cronos · Erebus Gaia · Hemera · Nyx · tartart · Oranos --- Zotat e Vogėl: Eros · Hebe · Hecate · Helios Herakles · Dionysus · Iris · Selene · Hestia · Pan · Nike Tekste Iliada · odisea Theogony · Punon dhe Ditėt Bibliotheca · Argonautica Shih gjithashtu: Rėnia e politeizmit Helenistike Hellenic politeiste Reconstructionism Kėshilli i Lartė i Hellenes Ethnikoi This box: shiko diskuto redakto
Mitologji greke ka ndryshuar me kalimin e kohės pėr tė pėrshtatur me evoluimin e kulturės sė tyre, nga tė cilat mitologji, ashtu hapurazi dhe nė supozimet e tij i pashprehur, ėshtė njė tregues i ndryshimeve. Nė forma tė mbijetuar letrare mitologji greke, gjetur si mė sė shumti nė fund tė ndryshimeve progresive, ėshtė e natyrshme politike, si Gilbert Cuthbertson ka kėrkuar.
Banorėt mė parė tė Gadishullit tė Ballkanit ishin popull bujqėsor i cili, duke pėrdorur Animism, caktohet njė shpirt nė ēdo aspekt tė natyrės. Pėrfundimisht, kėto shpirtrat paqartė mori forma e njeriut dhe hyri nė mitologjinė vendore si zota. Kur fiset nga veriu e pushtuan gadishullin e Ballkanit, ata sollėn me vete njė tė ri panteonin e perendive, nė bazė tė pushtimeve, forcė, rreptė nė betejė, dhe heroizmin e dhunshme. Perėndive tė tjera tė vjetra tė botės bujqėsor ndėrfutur me ato tė pushtuesit mė tė fuqishėm ose venitur tjetėr nė parėndėsi.
Pas mesit te periudhes Arkaike, mitet pėr marrėdhėniet mes perėndive dhe heronjve mashkull mashkull bėhet gjithnjė e mė tė shpeshta, duke treguar zhvillimin paralel tė pederasti pedagogjik (Eros paidikos, παιδικός ἔρως), mendohet tė jetė futur rreth 630 pes. Nga fundi i shekullit tė pestė para Krishtit, poetėt e kishte caktuar tė paktėn njė eromenos, njė djalė adoleshent i cili ishte shok i tyre seksual, qė ēdo zot pėrveē Ares rėndėsishėm dhe shumė figura legjendare. Mė parė mitet ekzistuese, tė tilla si ato tė Akilit dhe Patroclus, edhe pastaj i hodhėn nė njė dritė pederastic. poetė Alexandrian at, mythographers e parė pas mė shumė letrar nė pėrgjithėsi nė perandorinė e hershme romake, readapted shpesh tregimet e karaktere greke mitologjike nė kėtė mėnyrė.
Arritja e poezisė epike ishte pėr tė krijuar histori-cikle dhe, si rezultat, pėr tė zhvilluar njė sens tė ri tė Kronologjia mitologjike. Kėshtu mitologji greke shpaloset si njė fazė nė zhvillimin e botės dhe tė njerėzve. Ndėrsa vetė-kontradikta nė kėto histori tė njė afat kohor absolut i pamundur, njė kronologji tė pėrafėrt mund tė dallohet. Rezultues mitologjik "historinė e botės" mund tė ndahet nė tre apo katėr mė tė gjerė periudha: Mitet e origjinės ose mosha e perėndive (Theogonies, "lindjet e perėndive"): mitet pėr prejardhjen e botės, tė perėndive, dhe racės njerėzore. Mosha kur perėnditė dhe njerėz pėrzier lirisht: tregimet e bashkėveprimit nė fillim midis perėndive, demigods, dhe njerėzve. Mosha e heronjve (mosha heroike), ku aktiviteti hyjnor ishte mė i kufizuar. E fundit dhe mė i madh i legjendave heroike ėshtė historia e Luftės sė Trojės dhe pas (i cili konsiderohet nga disa studiues si njė periudhė tė veēantė tė katėrt).
Ndėrsa nė moshėn e perėndive shpesh ka qenė e mė shumė interes pėr studentėt e bashkėkohore tė legjendė, autorėt grekė e periudha arkaike dhe klasike kishte njė preferencė tė qartė pėr moshėn e heronjve, duke krijuar njė kronologji dhe rekord tė arritjeve njerėzore pas pyetjeve se si erdhi nė botė duke u shpjeguar.
Pėr shembull, Iliada dhe Odisea heroike dwarfed hyjnores-u pėrqėndruan Theogony dhe Homeric himneve nė dy madhėsi dhe popullaritetin. Nėn ndikimin e Homerit e "kultit hero" tė ēon nė njė ristrukturim nė jetėn shpirtėrore, tė shprehura nė ndarjen e sferės sė perėndive nga sfera e tij (tė heronjve tė vdekur), i Chthonic nga madhėshtor. Nė Punon dhe Days, Hesiod e bėn pėrdorimin e njė skeme tė moshė Katėr tė Njeriut (ose Garat): Artė, Silver, bronzit dhe hekurit. Kėto gara ose moshave janė krijimet e veēantė e perėndive, Epoka e Artė qė u pėrkasin sundimit tė Cronus, e garave pasuese krijimin e Zeusit. Hesiod intercalates Epoka e (ose racore) e heronjve vetėm pas Bronzit. Mosha pėrfundimtar ishte Epoka e hekurit, periudhėn bashkėkohore gjatė sė cilės poeti jetoi. Poeti e konsideron atė si tė keqe, prania e sė keqes u shpjegua nga miti i Pandorės, kur tė gjithė e mė tė mirė tė aftėsive tė njeriut, pos shpresėn, ishin derdhur nga jar saj u pėrmbys. Nė Metamorphoses, Ovid vijon Hesiod's Koncepti i katėr moshave. Mosha e perėndive Kozmogoni dhe kozmologji Shih gjithashtu: perėndive greke lashtė dhe pemė familjare e perėndive greke
Omnia Vincit Amor (Love pushton gjitha), njė pėrshkrim i zot e dashurisė, Eros. Nga Michelangelo Merisi da Caravaggio, circa 1601-1602
"Mitet e origjinės" ose "mitet e krijimit", paraqesin njė pėrpjekje pėr ta bėjė tė kuptueshme universit nė terma tė njeriut dhe tė shpjegojė prejardhjen e botės. Versioni i pranuar mė gjerėsisht nė atė kohė, edhe pse njė llogari filozofik i fillimit tė gjėrave , ėshtė raportuar nga Hesiod, nė Theogony e tij. Ai fillon me Chaos, njė mosqenie yawning. Nga tė pavlefshme dolėn Eurynome, [citim i duhur] GE ose Gaia (e tokės) dhe disa qenie tė tjera primare hyjnor: Eros (Love), tė Abyss (e tartart), dhe Erebus.
Pa ndihmėn e meshkujve, Gaia dha lindjes tė Oranos (Sky), i cili pllenohet atėherė e saj. Nga ky bashkim ishin lindur e parė tė Titans-gjashtė meshkuj: Coeus, Crius, Cronus, Hyperion, Iapetus, dhe Oceanus, dhe gjashtė femra: Mnemosyne, Hėnė, Rhea, Theia, Themis, dhe Tethys. Pas Cronus ka lindur, Gaia dhe Oranos caktuar Titans nuk mė duhej tė lindur. Ata u pasuan nga njė sy Cyclopes dhe Hecatonchires ose qindra duar Ones. Cronus ( "e dinak, i ri dhe mė tė tmerrshme tė fėmijėve Gaia tė") castrated babait tė vet dhe u bė sundimtar i perėndive me motrėn e tij Rhea-gruaja si bashkėshorte e tij, dhe tė tjera u bė Titans gjykatė e tij.
Attic black-motive amphora pėrshkruanin Athene duke u "rilindur" nga kreu i Zeusit, i cili kishte gėlltitur nėna e saj, Metis, perėndeshė e lindjes, Eileithyia, mbi tė drejtėn e ndihmon - 550-525 pes - Louvre.